Zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych (por. wyrok WSA z dnia 12.10.2018 r.) „miejscem siedziby działalności gospodarczej podatnika” (tj. miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika) w rozumieniu art. 28b ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług oraz art. 10 ust. 1 i ust. 2 i art. 11 ust. 1 i ust. 2 lit. a) – d) rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) NR 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej jest miejsce, które powinno spełniać następujące wymogi:

(a) stałe miejsce prowadzenia działalności to miejsce charakteryzujące się wystarczającą stałością, mające odpowiednie zaplecze personalne i techniczne oraz zdolne odebrać i wykorzystać usługi dla niego świadczone bądź odpowiednio wyświadczyć usługi przez siebie wykonywane;

(b) stałe miejsce prowadzenia działalności powinno charakteryzować się m.in. odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego;

(c) w stałym miejscu prowadzenia działalności podmiot powinien mieć zatem personel oraz środki techniczne;

(d) zaplecze personalne i techniczne powinno być odpowiednie, aby umożliwić odpowiednio: odbiór i wykorzystanie usług dla własnych potrzeb, bądź świadczenie usług;

(e) to, czy posiadane w danym miejscu siły i środki są odpowiednie, powinno być oceniane każdorazowo w kontekście konkretnych usług;

(f) jeśli nie jest możliwe, aby dana struktura (z uwagi na swoje zaplecze personalne i techniczne) była w stanie skonsumować nabywane usługi, to należy ją uznać za niebędącą w tym przypadku stałym miejscem prowadzenia działalności;

(g) stałe miejsce prowadzenia działalności powinno mieć w dyspozycji takie siły i środki, aby było w stanie wyświadczyć usługi, które sprzedaje;

(h) tylko wówczas w odniesieniu do sprzedawanych usług może być ono uznane za stałe miejsce prowadzenia działalności.

W przypadku gdy personel („zaplecze personalne”) usługobiorcy nie przebywa w Polsce w czasie świadczenia usług, nie można uznać, że sprzedaż usług ma miejsce na terytorium Polski. Zignorowanie takiej okoliczności przez Wojewódzki Sąd Administracyjny, czy organy podatkowe poprzez ogólnikowe powołanie się na „wymowę, kontekst i wzajemną relację dowodów” – lecz jedynie w odniesieniu do zaplecza technicznego – nie jest prawidłowe. Nie jest bowiem wystarczające dla uznania, że sprzedaż usług nastąpiła na terytorium kraju (tj. w Polsce) wyłącznie na podstawie okoliczności odnoszących się do jednego z dwóch elementów definicji „miejsca prowadzenia działalności” jakim jest element „zaplecza technicznego”. Takie stanowisko wynika z wyroku NSA z dnia 30.10.2019, w którym NSA uchylił wyrok sądu pierwszej instancji.

Bernard Łukomski
radca prawny
+48608093541
Warszawa, dnia 7 listopada 2019 r.