Year: 2024
Home2024

Rok: 2024

Czy sprawa podatkowa istnieje zanim zostanie formalnie wszczęta?  Rodzaje pełnomocnictw podatkowych.  Warszawa, dnia 11 września 2024 r.

Czy można skutecznie złożyć pełnomocnictwo do akt danej sprawy podatkowej zanim zostanie ona skutecznie wszczęta?

Czy pełnomocnictwo złożone do akt sprawy podatkowej, która (jak okazuje się później) nie została prawidłowo wszczęta (de facto nie została wszczęta) jest pełnomocnictwem złożonym skutecznie i stanowi umocowanie do reprezentowania mocodawcy w kolejnym postępowaniu podatkowym wszczętym prawidłowo?

Takie pytania, z pozoru banalne, były przedmiotem rozważań Wojewódzkich Sądów Administracyjnych (WSA) oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) w sprawie naszego klienta.

Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego pełnomocnictwo takie może stanowić skuteczne umocowanie nawet w przypadku złożenia go do akt sprawy, w której postępowanie nie zostało prawidłowo wszczęte (tj. nie zostało wszczęte).

Naczelny Sąd Administracyjny, uchylając zaskarżony przez nas wyrok WSA, nie zgodził się z takim stanowiskiem podnosząc wątpliwość, że nie wiadomo czy w konkretnym przypadku w grę wchodziło jedno postępowanie (to samo?) a może dwa (lub więcej?) postępowań, czy może nie były to odrębne postępowania lecz odrębne etapy jednego postępowania.

NSA podniósł też inną wątpliwość, iż nie wiadomo ile było akt, czy były tylko jedne akta (dla wszystkich postępowań), czy może akt było więcej.

Tym samym nie było wiadomo – zdaniem NSA – do których akt i którego postępowania zostało złożone pełnomocnictwo.

Rozpatrując ponownie sprawę inny skład WSA, idąc dalej, słusznie stwierdził (potwierdzając nasze stanowisko), że bez wątpienia rację ma organ podatkowy, że jeśli ustanowiono w sprawie pełnomocnika, to pisma należy doręczać w sprawie temu pełnomocnikowi. Jednakże o jakimkolwiek postępowaniu (sprawie) można mówić dopiero wtedy, gdy owo postępowanie zostanie wszczęte.

WSA również słusznie potwierdził, że nie da się złożyć pełnomocnictwa do sprawy, której jeszcze nie ma.

Całe nieporozumienie wyniknęło z faktu, iż organ nie potrafił odróżnić pełnomocnictwa szczególnego od pełnomocnictwa ogólnego w rozumieniu przepisów Ordynacji podatkowej.

Ze względu na sposób opisania kompetencji pełnomocnika w treści pełnomocnictwa organ uznał, że ma do czynienia z pełnomocnictwem o „charakterze ogólnym”.

Jednakże, co słusznie potwierdził WSA ponownie rozpatrując sprawę, Ordynacja podatkowa wyróżnia tylko dwa rodzaje pełnomocnictw: ogólne i szczególne. Nie istnieją pełnomocnictwa „o charakterze ogólnym”.

Jak słusznie wskazano w uchwale NSA (sygn. II FPS 1/22) do wywołania skutku procesowego konieczne jest: (1) złożenie pełnomocnictwa szczególnego, (2) do akt sprawy, (3) w konkretnym postępowaniu, (4) prowadzonym przed organem podatkowym, co wynika wprost z art. 138e § 3 Ordynacji podatkowej.

Z powyższego, po raz kolejny wynika, że wszelkie zmiany przepisów stanowią wyzwanie nie tylko dla podatników ale także dla samych organów, które te przepisy muszą prawidłowo rozumieć i stosować.

Bernard Łukomski
radca prawny

Matematyka w sukurs prawnikom.Ulga IP BOX – kwalifikowane koszty wynagrodzenia pracownika a ogólny czas pracy. Warszawa, dnia 23.05.2024 r.

W wydanym niedawno wyroku Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) zajął się kwestią rozumienia pojęcia ogólnego czasu pracy. Ma ono zasadnicze znaczenie przy określaniu jaka część wynagrodzenia pracowników może stanowić koszt kwalifikowany dla celów ulgi IP BOX.

PIT kasowy.  Rząd opublikował projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.  Warszawa, dnia 21 maja 2024 r.

Jak wskazano w uzasadnieniu projektu ustawy kasowy PIT to metoda rozliczania skierowana do przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w niewielkich rozmiarach. Wprowadza ona możliwość ustalania daty powstania przychodu z działalności gospodarczej i potrącania kosztów uzyskania przychodów, po uregulowaniu należności.

Odpowiedzialność członka zarządu jako osoby trzeciej – wymogi bardzo formalne.  Warszawa, dnia 21 maja 2024 r.

Przeniesienie na osobę trzecią odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wymaga spełnienia przez ograny podatkowe szeregu wymogów proceduralnych.

Odwołanie od decyzji ZUS. Warszawa, dnia 13 marca 2024 r.

Organy rentowe (tj. ZUS) stoją na stanowisku, że w stosunku do wydawanych przez nie decyzji nie można podnosić zarzutów formalnych (proceduralnych) lecz jedynie materialnoprawne. Zarzuty formalne dopuszczalne mają być jedynie w wyjątkowych sytuacjach.

Prognoza Krajobrazu Fiskalnego na rok 2024: Oczekiwane Ograniczone Zmiany Podatkowe

W ostatnich latach początek każdego nowego roku często zwiastował lawinę zmian w prawie podatkowym.  Nowe przepisy były wprowadzane w życie szybko i krótko po ich ogłoszeniu.  Pierwsze tygodnie roku zazwyczaj poświęcone były analizie obszernych opracowań i podsumowań tychże zmian.  Podatnicy oraz specjaliści prawa podatkowego borykali się z ich zrozumieniem i prawidłowym ich wdrożeniem.

Odejście od „normy” w 2024 roku

Nadejście 2024 roku przynosi odstąpienie od tej praktyki.  Rok rozpoczyna się z zauważalnym ograniczeniem ilości zmian w prawie podatkowym.  Przedsiębiorcy i praktycy podatkowi nie są zmuszeni do kontynuowania dotychczasowej rutyny i wgłębiania się w obszerne opracowania, czy analizy dotyczące zmieniających się przepisów.  Chociaż nie ma radykalnej rewolucji w prawie podatkowym porównywalnej do inicjatyw takich jak Polski Ład, wyzwania dla podatników w nadchodzącym roku z pewnością nie są banalne.

Krajowy System e-Faktur wchodzi na scenę

Wydaje się, że wielkie znacznie ma wprowadzenie w lipcu Krajowego Systemu e-Faktury.  Firmy mają za zadanie stworzyć, dostosowywać lub integrować swoje systemy księgowe tak aby umożliwić wystawianie i przesyłanie faktur w ramach systemu KSeF.  To zadanie wymaga dużo więcej pracy i wysiłku niż tylko dostosowania systemów księgowych.  Konieczne są odpowiednie modyfikacje dotyczące procesów fakturowania.  Przedsiębiorcy i profesjonaliści podatkowi z pewnością odczują ciężar tej nadchodzącej zmiany.

Obawy dotyczące jakości prawa podatkowego

Wraz z nadejściem 2024 roku postawa nowego rządu i Ministerstwa Finansów budzą optymizm.  Brak zapowiedzi kolejnych rewolucji w systemie podatkowym rodzi nadzieję na większą stabilność i przewidywalność.  To szczególnie istotne, biorąc pod uwagę poprzednie burzliwe lata, które były przyniosły wiele zmian utrudniających podejmowanie rozsądnych decyzji biznesowych.  Podatnicy oczekują, że nowy rząd będzie priorytetowo traktować prawa i interesy przedsiębiorców, sprzyjając bardziej partnerskiej debacie na temat potrzeb i oczekiwań biznesu.  Powinno się dążyć do stworzenia środowiska sprzyjającego rozwojowi firm, a nie tylko maksymalizacji obciążenia podatkowego.

Przegląd propozycji

Wiarygodność poszczególnych obietnic nowej koalicji zostanie poddana weryfikacji podczas prac nad kluczowymi kwestiami związanymi z opodatkowaniem biznesu.  Zagadnienia takie jak korekta systemu opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorców, powrót do składek jednorazowych, nowe definicje budynków dla celów opodatkowania nieruchomości, będą swego rodzaju papierkiem lakmusowym.  Obecna definicja przestanie obowiązywać na koniec roku w wyniku uznania jej przez Trybunał Konstytucyjny za niekonstytucyjną.  Równie kluczowe będzie uchwalenie ustawy zgodnej z dyrektywą UE dotyczącą tzw. globalnego minimalnego podatku od korporacji, mającego wpływ na większe przedsiębiorstwa.

Czas na strategiczną ocenę

Rok 2024 powinien stanowić okazję do rozważenia zmian wadliwych przepisów podatkowych, eliminacji nieścisłości i uproszczenia uciążliwych procedur i obowiązków raportowania.  Głównym celem powinno być doskonalenie, a nie rewolucja w systemie podatkowym.

Obowiązek umożliwienia przywrócenia terminu wynikającego z przepisów materialnego prawa podatkowego – normatywny i aksjologiczny kontekst prawa oraz orzeczeń sądowych.  Warszawa, dnia 10 stycznia 2024 r.

W sprawie naszego klienta sąd administracyjny potwierdził, iż przywrócenie terminów prawa podatkowego jest nie tylko dopuszczalne lecz nawet obowiązkowe.  Wydaje się, że jest to jeden z najważniejszych wyroków wydanych przez polskie sądy administracyjne w ostatnim okresie.

Zdaniem sądu w postępowaniu podatkowym dotyczącym poprawności skorzystania przez podatnika z terminu 6-miesięcznego na zgłoszenie nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, organ podatkowy zobligowany jest – w razie stwierdzenia uchybienia terminu na dokonanie zgłoszenia – umożliwić podatnikowi przywrócenie terminu. 

Podstawą takiego twierdzenia jest art. 15zzzzzn[2] ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Zdaniem sądu, w przypadku stwierdzenia uchybienia przez podatnika w okresie obowiązywania stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 terminu do dokonania czynności kształtujących jego prawa i obowiązki, przepis ten nakłada na organ podatkowy obowiązek:

– poinformowania podatnika o tym uchybieniu, a ponadto

– wyznaczenia podatnikowi terminu 30 dni na złożenie wniosku o przywrócenie terminu.

Powyższe oznacza, że na organie podatkowym spoczywa normatywny obowiązek umożliwienia podatnikowi z urzędu ubiegania się o przywrócenie terminu.  Zazwyczaj to podatnik (strona postępowania) musi samodzielnie uruchomić odpowiednią procedurę w celu skorzystania z możliwości przywrócenia terminu.  Tym razem jest jednak odwrotnie.

Stan epidemii ogłoszono 20 marca 2020 r., a odwołano w dniu 16 maja 2022 r.  Jeżeli stan epidemii miał miejsce w czasie upływu w stosunku do danego podatnika terminu wynikającego z art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn to zastosowanie znajdzie właśnie wskazany powyżej art. 15zzzzzn[2] ustawy z dnia 2 marca 2020 r.  Przepis ten bowiem znajduje zastosowanie również w sytuacji stwierdzenia uchybienia terminów wynikających z prawa podatkowego.  Na tej podstawie można przyjąć, że możliwość przywrócenia terminu w powyższym trybie odnosi się również do innych przypadków, regulowanych innymi ustawami podatkowymi.

Sąd wskazał, że unormowania powyższego nie dotyczy wykładnia przeprowadzona w uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego o sygn. I FPS 2/22, w tym per analogiam skoro w jej uzasadnieniu stwierdzono, że „gdy ustawodawca posłużył się zwrotem «przewidzianych przepisami prawa administracyjnego terminów», to rozumienie tego przepisu w sposób stawiający podatnika w niekorzystnej sytuacji jest niedopuszczalne”.  Należy mieć zatem na względzie tak normatywny, jak i aksjologiczny kontekst ww. uchwały.  Na tej podstawie można przyjąć, że możliwość przywrócenia terminu w powyższym trybie odnosi się również do innych przypadków, regulowanych innymi ustawami podatkowymi.

Bernard Łukomski
radca prawny
doradca podatkowy
tel. +48608093541
WhatsApp+48 692 802 229