W przypadku konwersji wierzytelności z tytułu pożyczki na udziały w podwyższonym kapitale zakładowym spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powstaje przychód po stronie wspólnika-pożyczkodawcy.  Przychód ten stanowi wartość nominalna udziałów objętych w wyniku konwersji (art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).  Z kolei kosztem uzyskania przychodu dla wspólnika będzie kwota pożyczki przeznaczona na wniesienie w postaci wkładu na udziały (art. 15 ust. 1j pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że konwersja wierzytelności na kapitał zakładowy stanowi wniesienie do spółki wkładu niepieniężnego.  Konwersja wierzytelności wierzyciela oznacza jej zamianę na inne prawo majątkowe (na udziały) i nie jest wniesieniem wkładu w formie pieniężnej.  Wniesienie wkładu w formie pieniężnej można zrealizować tylko przez wpłatę pieniądza (gotówki) lub przy użyciu pieniądza bankowego.

Należy pamiętać o poważnym wymogu aby kwota pożyczki została uprzednio przekazana na rachunek płatniczy spółki, do której wnoszony jest taki wkład.  Zgodnie bowiem z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w przypadku objęcia udziałów w spółce w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część  – na dzień objęcia tych udziałów (akcji) ustala się koszt uzyskania przychodu w wysokości wartości odpowiadającej kwocie udzielonej pożyczki, która została przekazana przez wnoszącego wkład na rachunek płatniczy tej spółki.  Wartość kosztu uzyskania przychodu nie może być jednak wyższa niż wartość wkładu z tytułu tej pożyczki – jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego jest wierzytelność z tytułu tej pożyczki.

W konsekwencji, po stronie udziałowca może wystąpić dochód do opodatkowania ponieważ dochodem z tytułu objęcia udziałów za wkład niepieniężny jest różnica między przychodem a kosztami jego uzyskania.  Może się stać i tak, że obie wartości będą jednakowe i po stronie udziałowca nie pojawi się dochód do opodatkowania a cała operacja będzie neutralna podatkowo.

Należy pamiętać, że powyższego efektu nie będzie można osiągnąć jeśli pożyczka nie była wcześniej wpłacona na rachunek spółki przez wspólnika-pożyczkodawcę wnoszącego wkład.  Innymi słowy, w przypadku konwersji pożyczki na kapitał, nie będzie można uznać za koszt uzyskania przychodów kwoty konwertowanej pożyczki, jeżeli środki pieniężne zostały wcześniej postawione do dyspozycji w innej formie np. poprzez kompensatę wzajemnych zobowiązań (bezgotówkowo – bez wpłaty na rachunek).

Warto zwrócić uwagę, iż przepis art. 15 ust. 1j pkt 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnym regulujący kwestię kosztów nie odnosi do odsetek lecz wyłącznie do kwoty pożyczki i kredytu.

Bernard Łukomski
radca prawny
+48 608 093 541
Warszawa, dnia 9 lutego 2021 r.