Podatnik pełnił w roku 2012 funkcję członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i pobierał z tego tytułu wynagrodzenie na podstawie umowy o pracę.

W ramach wykonywania obowiązków wynikających z umowy o pracę, pracownik był zobowiązany do wykonywania prac, między innymi takich jak: analizy, opinie, raporty, memoranda, prezentacje, które stanowiły przejaw twórczej działalności pracownika. Miały one indywidualny charakter i odzwierciedlały jego oryginalny i twórczy wkład, a które stanowiły jednocześnie utwory będące przedmiotem prawa autorskiego, w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Pracodawca i pracownik ustalili, że pracownik będzie przeznaczał nie mniej niż 50% swojego czasu pracy na wykonywanie utworów będących przedmiotem prawa autorskiego.

W ramach umowy o pracę pracownik obowiązany był do prowadzenia ewidencji swych utworów pracowniczych w celu weryfikacji rozliczeń kosztów uzyskania przychodów oraz przechowywania ich wraz z niezbędną dokumentacją przez okres pięciu lat dla potrzeb kontroli podatkowej.

Pracownik był również zobowiązany do złożenia pracodawcy, w odpowiednim terminie, oświadczenia w przypadku zmiany procentowego udziału wynagrodzenia z tytułu przeniesienia autorskich praw majątkowych w części wynagrodzenia zasadniczego w celu odpowiedniego zmodyfikowania warunków stosowania umowy o pracę.

Z chwilą stworzenia przez pracownika (podatnika) utworu w ramach obowiązków wynikających ze stosunku pracy, autorskie prawa przechodziły na rzecz pracodawcy (spółki) w zakresie określonym w umowie. Pracownik był obowiązany do przedstawiania spółce do przyjęcia wszelkich utworów stworzonych w ramach wykonywania obowiązków ze stosunku pracy. Spółka miała prawo żądania dokonania przez pracownika określonych zmian lub poprawek.

Strony ustaliły, iż przeniesienie i nabycie praw autorskich do utworów wytworzonych przez pracownika (podatnika) w ramach umowy obejmuje wszystkie pola eksploatacji utworu.

Wynagrodzenie miesięczne brutto pracownika podzielone było w następujący sposób:

– 50% stanowiło wynagrodzenie za wykonywanie obowiązków pracowniczych nie związanych z wykonywaniem prac stanowiących utwory,

– 50% stanowiło wynagrodzenie zryczałtowane za przeniesienie na spółkę autorskich praw majątkowych do utworów stworzonych przez pracownika w danym miesiącu w ramach obowiązków wynikających ze stosunku pracy.

Jednakże, udział procentowy wynagrodzenia opisanego powyżej mógł ulec zmianie stosownie do rzeczywistego charakteru pracy pracownika.

W opisanym powyżej stanie faktycznym pojawiło się pytanie czy w przypadku gdy oświadczenie złożone przez pracownika okazałoby się nieprawidłowe (np. w wyniku błędu pracownika czy z jakiegokolwiek innego powodu istniejącego po stronie pracownika), albo gdy stosowne oświadczenie nie zostało w ogóle złożone (np. w wyniku błędu pracownika czy z jakiegokolwiek innego powodu istniejącego po stronie pracownika) pomimo, iż obiektywnie powinno było zostać złożone przez co płatnik (t.j. spółka – pracodawca) pobrał i odprowadził za niskie zaliczki na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych, pracownik nie będzie odpowiadał z tytułu takiego zaniżenia zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za dany rok?

Należy uznać, iż pobierane przez takiego podatnika wynagrodzenie na podstawie umowy o pracę stanowiło kategorię przychodu, o której mowa w art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie ta właśnie kategoria przychodów została wprost wymieniona w art. 26a § 1 ordynacji podatkowej, w związku z czym podatnik nigdy nie będzie odpowiadał za zobowiązania podatkowe z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych w kwocie jaka odpowiada kwocie zaliczki, której nie pobrał płatnik (t.j. spółka – pracodawca).

Ponieważ wynagrodzenie jakie osiągał podatnik mieściło się w kategorii przychodów wymienionych w art. 26a § 1 ordynacji podatkowej (Podatnik nie ponosi odpowiedzialności z tytułu zaniżenia lub nieujawnienia przez płatnika podstawy opodatkowania czynności, o których mowa w art. 12, 13 oraz 18 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych) – do wysokości zaliczki, do której pobrania zobowiązany jest płatnik.”), w takim przypadku nie stosuje się art. 30 § 5 ordynacji podatkowej (Przepisów § 1-4 nie stosuje się, jeżeli odrębne przepisy stanowią inaczej albo jeżeli podatek nie został pobrany z winy podatnika; w tych przypadkach organ podatkowy wydaje decyzję o odpowiedzialności podatnika.)

Dlatego też, jeżeli z jakiegokolwiek powodu płatnik (spółka – pracodawca) nie pobrała zaliczki w odpowiedniej wysokości, podatnik nie będzie mógł zostać pociągnięty do odpowiedzialności z tytułu zaległości powstałej za dany rok podatkowy.

Bernard Łukomski, radca prawny WA-4443, doradca podatkowy nr 145